Een paar jaar geleden startte AFM met de campagne ‘Geld lenen kost geld’, welke ons erop attent moest maken dat… jawel. Bij alle leningen anders dan hypotheken moest voortaan deze waarschuwing worden toegevoegd. Je kunt je natuurlijk afvragen welke beweegredenen er ten grondslag lagen aan de uitzondering die is gemaakt voor het lenen voor een woning, maar daar gaat deze blogpost niet over.
Ik kan me goed mijn eerste reactie bij het horen van deze tekst in een reclame herinneren. Het was een gevoel of er zojuist een open deur met zoveel geweld was ingetrapt dat het een grap moest zijn. Een paternalistische boodschap gericht aan een gepeupel dat financiëel volstrekt ongeletterd werd geacht.
Toch is het voor mij een icoon van een tijdperk geworden, welke voor mijn gevoel over twintig jaar in het basisonderwijs in de geschiedenisboeken moet herinneren aan deze tijd. De tijd, waarbij zelfs ná het uitbreken van de kredietcrisis adviseurs opriepen om snel te lenen omdat door stijgende lasten deze lening het volgende jaar onverantwoord zou zijn. Omdat je nu nog niet hoefde terug te betalen. Het is van het zelfde niveau als de oma die als een dolle zit te breien omdat de wol bijna op is.
Bijna de spijker op de kop
Maar eigenlijk is de waarheid nog veel erger. We zijn namelijk niet gaan geloven dat geld lenen gratis is. Ergens weten we wel beter. We zijn gaan geloven dat de dingen waar we voor lenen gratis zijn.
Gelooft u niet? Hoeveel van u leest dit artikel op een gratis telefoon? Hoe vaak krijgt u te horen dat u een gratis leaseauto rijdt? En de realistische huiseigenaar die op dit moment zijn huis op Funda heeft? Nee, die heeft echt geen hoge eisen. Hij hoeft ‘geeneens winst te maken’, hij wil ‘alleen maar uit de kosten komen’. Laten we eerlijk zijn, de huurder gooide altijd geld weg, waar de koper geld ‘naar zich toe zag komen’. Hij woonde gratis of werd er zelfs rijk mee in een tempo waar ‘niet tegenop te sparen’ viel.
Jarenlang verdiende iedereen geld aan de woningmarkt. De bouwvakker die het werk deed verdiende een eerlijke boterham. Zijn werkgever verdiende een stuk meer. Hypotheekadviseurs, makelaars en notarissen verdienden goed. Verzekeringsmaatschappijen ook. Banken niet minder. Gemeenten verdienden miljarden op bouwgrond. En de huiseigenaar werd ook rijk. Iedereen blij.
Maar als iedereen hier geld aan verdiende… Wie heeft er dan de bouwvakker betaald? Het antwoord is: Niemand. En we vonden dat we daar recht op hadden. We waren bereid voor hem te lenen onder de voorwaarde dat het onderpand meer waard zou worden dan de lening. De harde werkelijkheid is dat de bouwvakker inmiddels werkloos is omdat onderpanden niet meer in waarde stijgen en nogsteeds niemand hem wil betalen. We willen slechts aan hem verdienen.
Er is nog een lange weg te gaan. We zullen eerst moeten inzien welke waarde wonen voor ons heeft, welke partijen waarde toevoegen en welke niet. Vervolgens dat deze waarde met een prijs komt. Tot slot dat het dat altijd al gedaan heeft.
En dan alsnog de rekening betalen.
[tube]http://www.youtube.com/watch?v=FX780gHxqHA[/tube]
3 comments for “Let op! Wonen kost geld.”