Net als je denkt dat vriend en vijand het er over eens zijn dat de woningmarkt vooral te lijden heeft onder een gebrek aan doorstromers, besluit NVM gister om toch weer vol in te zetten op ‘de starter’. Dit is immers de motor van de woningmarkt, aldus Ger Hukker. Nu horen we al jaren dat ‘vooral starters nu hun kans grijpen’ vanwege een wisselende set aan actuele NVM verkoopargumenten.

Nog even los van het feit dat er al jaren geen huizentreintjes meer op stoom komen ten gevolge van deze ‘kansenpakkende’ starters, wordt ook maar weer eens het frame van stal gehaald dat starters kopen omdat hun vertrouwen in de markt toeneemt. Ik waag dat te betwijfelen. Volgens mij is ‘vertrouwen’ voor starters een luxe-emotie en koopt men vooral uit angst om de boot te missen, uit hebzucht wanneer er grote prijsstijgingen worden verwacht, uit gebrek aan alternatieven door een falend beleid, of gewoon op de automatische piloot omdat iedereen met een opleiding en twee inkomens dat doet.

Vertrouwen is een luxe-emotie

Het is hooguit een gebrek aan vertrouwen dat aanzet tot nadenken of het wel zo verstandig is om te kopen. Daarmee is vertrouwen voor mij een zogeheten hygiene factor; een voorwaarde om te kopen – maar het gaat niemand tot kopen aanzetten. Misschien verwachten mensen inderdaad minder prijsdalingen en neemt daarmee in de optiek van de OTB/VEH vertrouwensmonitor het vertrouwen toe, er blijken tegenwoordig een stuk meer mensen een voorkeur te hebben voor een huurhuis. Men is gaan nadenken en de gevolgen daarvan draai je niet zomaar terug.

Toch is dit kennelijk nog steeds wat de volledige vastgoedindustrie het liefst wil; ons laten ophouden met nadenken piekeren of het eigenlijk wel verstandig is om te kopen. Nu zeg ik niet dat het per definitie onverstandig is, maar ik denk dat nu we er over nadenken er voor het eerst in decennia een debat mogelijk is over het functioneren van de woningmarkt. De discussie komt pas net los of het verstandig is om twee inkomens volledig gegarandeerd in te zetten voor de aanschaf van een huis. Of het wel verstandig is om een ‘starterswoning’ te kopen om je ‘wooncarriére’ te starten, of dat misschien flexibiliteit de eerste jaren belangrijker is. We zijn er eindelijk uit dat de vrije sector huur groter moet worden, maar dat daarvoor de hypotheekrenteaftrek er aan moet geloven is nog een olifant in de kamer waar nog niemand over durft te praten.

Vecht tegen die snoozebutton

Onze woningmarkt herstelt niet als de omzet van makelaars toeneemt. Onze woningmarkt herstelt als we in dit land een woning naar keuze kunnen betrekken, daar indien gewenst kunnen blijven of ook weer weg kunnen. Voor zulke stabiliteit moet nog een hoop fundamenteel veranderen en vertrouwen is de intellectuele snoozebutton die voorkomt dat jij en ik er over nadenken. De starter kan als enige nog onbevangen een keuze maken. Ik ben van mening dat als genoeg starters nadenken over wat er in hún situatie de beste keuze is – en daar achter blijven staan – de markt zich naar hun wensen zal moeten vormen. Dán herstelt de woningmarkt. Dus vecht tegen die snoozebutton!